به گزارش مشرق، روز گذشته(جمعه 27 مهر) محمود صادقی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در کنگره حزب اراده ملت در بخشی از سخنرانی خود اظهار می‌دارد "همبستگی اجتماعی نیاز امروز کشور است. همه طیف‌ها از ملی- مذهبی گرفته تا اصول‌گرا، باید به میدان بیایند و همانطور که حزب اراده ملت کنگره برگزار می‌کند، نهضت آزادی و جبهه ملی هم باید بتوانند کنگره برگزار کنند... امام مسائلی را گفتند ولی بعد از گذشت زمان، اوضاع فرق کرده و نباید ایستا فکر کنیم."

بیشتر بخوانید

چرا امام سال ۴۲ به نهضت آزادی اجازه ملاقات نداد؟

مروری بر همکاری اصلاح‌طلبان با گروهی که امام غیرقانونی خواند

این در حالی است که محمود صادقی در سخنرانی معروفش در حضور سید حسن خمینی و در حرم مطهر امام خمینی در آذرماه 95، با حالت گریه گفته بود: "فرهنگ خمینی و باروها و ارزش‌های خمینی در ضمیر و روح ما نهادینه شده و تا پایان عمر با خود به گور خواهیم برد. اگر بتوانیم ذره‌ای از شهامت‌های خمینی را در نسل خود استمرار ببخشیم، آزادی و استقلال ایران حفظ می‌شود."

حالا با گذشت دوسال از آن ماجرا، محمود صادقی اظهارات عجیبی درباره عبور از احکام امام درخصوص "نهضت آزادی" و "جبهه ملی" بیان کرده است. این ادعاهای محمود صادقی بهانه‌ای شد تا به بازخوانی مواضع امام راحل درباره دو تشکل بپردازیم.

• نهضت آزادی

 نهضت آزادی (تاسیس 1340) از جمله تشکل‌هایی بود که در دوران مبارزات مردم ایران با رژیم پهلوی، در چارچوب قانون اساسی و با گرایش‌های ملی و مذهبی مبارزه می‌کرد و نماینده بخشی از روشنفکران بود. پس از پیروزی انقلاب  اسلامی، امام خمینی(ره) به‌پیشنهاد شورای انقلاب، مسئولیت نخست‌وزیری دولت موقت و تشکیل کابینه را به مهدی بازرگان دبیرکل نهضت آزادی سپرد.

پس از استعفای دولت موقت و تسخیر لانه جاسوسی توسط دانشجویان پیروی خط امام، این تشکیلات اقداماتی علیه نظام آغاز کرد. این تشکل در اولین فعالیت خود علیه جمهوری اسلامی، در بحبوحه جنگ 8ساله و در شرایطی که ایران در اوج اقتدار خود در جبهه‌ها قرار داشت، در نامه‌ای خطاب به امام خمینی می‌نویسد "نظر ما، تغییر کلی سیاست جنگی و برنامه، از نفی به اثبات و از تخریب و تجاوز به امنیت و دفاع است و استقبال از صلح شرافتمندانه و از سازندگی و استقلال و آزادی".

این نامه در حالی نوشته می‌شد که ایران بعد از فتح خرمشهر در سوم خرداد 61، مصمم به ادامه عملیات‌ها و آزادکردن سایر مناطق بود اما نهضت آزادی با دادن بیانیه و نامه‌نگاری‌ها خواستار پایان جنگ می‌شود. نامه‌نگاری‌های نهضت آزادی علیه مقاومت ایران در برابر رژیم بعث  تا جایی پیش رفت که در یکی از این بیانیه‌ها،  ایثار شهدای جنگ تحمیلی به‌عنوان  «عملیات فداکارانه‌ به‌سود اسرائیل و ابرقدرت‌ها» معرفی شد.

از راست: یدالله سحابی، مهدی بازرگان، احمد صدر حاج سیدجوادی و محمد توسلی اعضای مرکزی نهضت آزادی

علت غیرقانونی اعلام شدن فعالیت‌های این تشکل نامه‌ای است که امام خمینی در سال 65 به علی اکبر محتشمی‌پور، وزیر کشور وقت نوشت و فرمودند "ضرر نهضت آزادی از منافقین بیشتر است".

در بخشی از این نامه می‌خوانیم "در موضوع نهضت به‌اصطلاح آزادی، مسایل فراوانی است که بررسی آن محتاج به وقت زیاد است. آنچه باید اجمالاً گفت آن است که پرونده این نهضت و همین‌طور عملکرد آن در دولت موقت اول انقلاب شهادت می‌دهد که -نهضت به‌اصطلاح آزادی- طرفدار جدی وابستگی کشور ایران به آمریکا است و دراین‌باره از هیچ کوششی فروگذار نکرده است و حمل به صحت اگر داشته باشد، آن است که شاید آمریکای جهانخوار را ــ که هرچه بدبختی ملت مظلوم ایران و سایر ملت‌های تحت سلطه‌ی او دارند از ستمکاری اوست ــ بهتر از شوروی ملحد می‌دانند و این از اشتباهات آن‌ها است".

امام راحل در این نامه می‌نویسند "نهضت به اصطلاح آزادی صلاحیت برای هیچ امری از امور دولتی یا قانونگذاری یا قضایی را ندارند، و ضرر آنها، به اعتبار آنکه متظاهر به اسلام هستند و با این حربه جوانان عزیز ما را منحرف خواهند کرد و نیز با دخالت بی‌مورد در تفسیر قرآن کریم و احادیث شریفه و تاویلهای جاهلانه موجب فساد عظیم ممکن است بشوند، از ضرر گروه‌کهای دیگرف حتی منافقین این فرزندان عزیز مهندس بازرگان، بیشتر و بالاتر است..... نتیجه آنکه نهضت به اصطلاح آزادی و افراد آن چون موجب گمراهی بسیاری از کسانی که بی‌اطلاع از مقاصد شوم آنان هستند می‌گردند، باید با آنها برخورد قاطعانه شود، و نباید رسمیت داشته باشند."

حکم تاریخی امام خمینی سندی شد تا نهضت آزادی هیچگاه نتواند فعالیت رسمی در کشور داشته باشد.

• جبهه ملی

تشکل دومی که محمود صادقی از آنها نام می‌برد "جبهه ملی" است که امام راحل زودتر از "نهضت آزادی" تکلیف‌ آنها را مشخص کرده بود و علت آن هم موضع‌گیری این تشکل علیه حکم قرآنی قصاص بود. 

جبهه ملی چهارم(تاسیس 1357) زمانی که لایحه قصاص برگرفته از احکام شرع مقدس اسلام در مجلس شورای اسلامی مطرح شد،در اعلامیه‌ای مدعی می‌شود "همه آزادیهای فردی و اجتماعی توسط هیئت حاکمه مستبد و انحصارگر زیر پا نهاده شده و استقلال مملکت در معرض خطرات جدی قرار دارد!" آنها در اعلامیه خود خواسته بودند ساعت 4 بعد از ظهر روز دوشنبه 25 خرداد ماه در گردهمایی و راهپیمایی جبهه ملی شرکت کنند. 

اعضای مرکزی جبهه ملی در آستانه انقلاب. کریم سنجانی رئیس این تشکیلات در تصویر دیده می‌شود. وی بعد از پیروزی انقلاب به آمریکا مهاجرت کرد

امام خمینی در روز 25 خردادماه در واکنش به اعلامیه جبهه ملی، در سخنرانی مردمی  می‌فرمایند "من می‌خواهم ببینم که این راهپیمایی که امروز اعلام شده‌است، اساس این راهپیمایی چه هست. من دو تا اعلامیه از «جبهه ملی»، که دعوت به راهپیمایی کرده‌است، دیدم. در یکی از این دو اعلامیه، جز انگیزه‌ای که برای راهپیمایی قرار داده‌اند، «لایحه قصاص» است. یعنی مردم ایران را دعوت کردند که مقابل لایحه قصاص بایستند. در اعلامیه دیگری که منتشر کرده بودند تعبیر این بود که «لایحه غیر انسانی»! ملت مسلمان را دعوت می‌کنند که در مقابل لایحه قصاص راهپیمایی کنند، یعنی چه؟ یعنی در مقابل نص قرآن کریم راهپیمایی کنند..."

امام خمینی در ادامه حکمی تاریخی درباره این تشکل صادر کرده و فرمودند "اینها مرتدند. جبهه ملی از امروز محکوم به ارتداد است. بله، جبهه ملی هم ممکن است بگویند که ما این اعلامیه را نداده‌ایم. اگر آمدند در رادیو امروز بعد از ظهر آمدند در رادیو اعلام کردند به اینکه این اعلامیه‌ای که حکم ضروری مسلمین، جمیع مسلمین، را غیر انسانی خوانده، این اطلاعیه از ما نبوده اگر اینها اعلام کنند که از ما نبوده، از آن‌ها هم ما می‌پذیریم."

با این‌حال هیچگاه اعضای جبهه ملی حاضر نشدند اعلامیه خود را تکذیب کنند و از ارتداد بیرون بیایند لذا حکم امام خمینی درباره اعضای این تشکل بخاطر انکار حکم الهی قصاص همچنان پابرجاست. رای مثال روزنامه آسمان در صفحه 23 شماره سه‌شنبه 29 بهمن 92 خود گفتگویی با داود هرمیداس باوند از اعضای جبهه ملی انجام داده بود که لایحه قصاص را "غیرانسانی" خوانده بود. 

هرچند کسی منکر مبارزات اولین اعضای نهضت آزادی علیه رژیم پهلوی نمی‌شود اما روند حرکت‌ آنها بعد از پیروزی انقلاب به نحوی بود که امام خمینی با درک صحیح از این تشکیلات، خطر آنها را از منافقین هم بالاتر دانستند. فعالیت‌های آنها بعد از ارتحال امام در دهه 70 و 80 نیز کاملا در تضاد با جمهوری اسلامی بود و همواره تلاش داشتند تا خود را بخشی از اپوزیسیون معرفی کنند لذا آنچه محمود صادقی درباره "ایستا" فکر نکردن درباره احکام امام خمینی می‌گوید، درباره این دو تشکل صدق نمی‌کند و نهضت آزادی و جبهه ملی همچنان مشمول "عدم صلاحیت" و "ارتداد" هستند.